Rosh Hashana, Jom Kippur & mijn nieuwe hobby.

Sommige spelfouten komen alleen in Israël voor. Begrijp me niet verkeerd, onze lessen Ivriet zijn ontoereikend om de Hebreeuwse spelling te bekritiseren, maar dit is een raar land. Met drie verschillende alphabetten/lettertekens (arabisch, hebreeuws en westers) wordt er nogal wat over en weer vertaald; met als gevolg dat de spelling in het westers soms gaat zweven. Hoe schrijf je namelijk Kof/Kaf, Tet/Tav, Sameg/Chet/Gimmel, om over de klinkers nog maar te zwijgen. Zo kwamen we Jeroesalim/Jerusalem/Jeroesalem tegen, Acre/Acco, Jaffo/Jaffa/Yaffo/Yaffa, etc., dit op verkeersborden die toch van dezelfde overheid zullen komen.

Kortom, we doorbreken de radiostilte (wat de blog betreft) met hierbij een nieuwe aflevering van 'Gerben&Mariska in Israël'. Inmiddels op Sukkotavond aan de voet van de vakantie en met Rosh Hashana en Jom Kippur achter de rug zouden we toch weer wat te vertellen hebben. En omdat we jullie niet langer in verwachtingsvolle onwetendheid willen laten wil ik nu graag iets vertellen over mijn nieuwe hobby: vreemd fruit. In Israël is in de supermarkt fruit te vinden dat we in de Albert Heijn niet zo snel tegenkomen (hoewel ze hard hun best doen).
* Het begon in de hoofdstraat van Rehovot waar ik aangenaam verrast werd door verse vijgen. Enkel bekend met de gedroogde variant was dit een groot feest en thuis hebben we hard ons best gedaan om de halve kilo vijgen achterover te slaan voor ze zuur werden. Bijna gelukt. Je kunt vijgen gemakkelijk met schil en al eten - ze zijn heerlijk zoet en sappig. Een nadeel is echter dat ze vrij kwetsbaar zijn en al snel scheuren of beurs worden (en uit het niets marcheren dan de fruitvliegjes naar een zeker keukenkastje). De volgende keer dus óf minder meenemen, óf gelijk in een gerecht verwerken.
* Een tweede experiment vonden we in de lokale supermarkt waar ze groene vrolijke vruchten hadden die na opensnijden bietrood bleken, vol met eetbare kleine en vrij harde pitjes. Erg lekker maar... er zat een venijnige adder onder het gras: dit bleek de cactusvijg te zijn. Berucht fruit waar kleine stekelhaartjes mét weerhaak aanzitten (vgl. brandnetel, met stekels die daadwerkelijk in je hand blijven hangen). Dit waren een paar oncomfortabele dagen en naderhand bleek internet vol te staan met tips voor stekelvrij smullen.
* Een derde culinair dingetje was de verse dadel - harde gele vruchten ter grote van een kleine pruim. Bijkomende verrassing: ze smaken naar tamme kastanje. Het schijnt dat ze als je ze laat liggen bruiner, zachter en zoeter worden, maar op een dag waren ze per ongeluk op. Niet het grootste succes, maar wel leuk omdat we overal palmbomen tegenkomen waar een zee aan dadels geel tot oranje in de top prijkt (vraag me af of het allemaal de eetbare dadels zijn).
* Vervolgens: de supermarkt is leuk, ze hebben steeds ander vreemd fruit, een vrucht die we al snel thuis konden brengen: sterfruit. In plakjes idd stervormig en qua consistentie iets tussen citrus en appel. Erg lekker (fris) uit het vuistje of met succes geserveerd in een pan couscous of bulgur; ook leuk als dessertdecoratie.
* Een laatste experiment staat nu op ons te wachten: een totaal onbekende vrucht die Cherimoya lijkt te heten. De smaak valt ergens tussen lichee en peer, wat zuurder dicht op de schil. Als je zorgvuldig alle platgeslagen-knikkergrote pitten uitspuugd is 'ie erg lekker. De schil niet. (helaas, na een weekendje weg te zijn geweest, waarover meer in de volgende blog, bleken deze net als de vijgen aan het eind van hun latijn en we hebben ze weg moeten gooien.)

Zijn jullie er nog? Na mijn relaas het hoofd te hebben geboden dan door tot 'wat doen we hier eigenlijk'. Ehm - dagelijks op het lab rondhangen en uitslapen in het weekend. Tussendoor koken, boodschappen, hebreeuws en (af)was. En soms hebben we vakantie. De meeste vrije dagen hebben een religieuze achtergrond; met de vervlechting van Joods volk en Joods geloof niet zo'n verrassing.
* Eerste in de serie is Rosh Hashana - joods nieuwjaar. Met twee extra weekenddagen, een na alle Rosh Hashana borrels op het lab (Instituut, Departement, Hebreeuwse les, Visiting Students :D) besluiten we om samen met een andere Nederlandse stage-student (Dorien, uit Eindhoven) een Rosh-Hashana diner te plannen. Hiervoor hebben we ruim ingekocht en slaan we gezamenlijk aan het koken (gegoogled op Rosh-hashana recepten): Appel-bietensalade met pijnboompit; gemarineerde biefstuk; een erg succesvol humus-gehakt-pita-gerecht; granaatappelcocktail; en de plaatselijke favoriet: appeltaart uit de magnetron. Dorien had ook een hoop lekkers en na samen met nog wat mensen een potje Grote Dalmuti te hebben gespeeld gaan we met voor zo'n twee dagen aan kliekjes weer naar onze kamer. (Dorien had ook een hoop lekkere hapjes, o.a. aardappelomelet, rauwe-ham+meloen/roomkaas, broodjes, wijn, tapenades)
* Het feest is niet voorbij - Rosh hashana is lang genoeg en op vrijdagochtend stappen we in de Sherut (bustaxi) op weg naar Haifa. Gezellige boel hoe op een overstapstation enkele regelneven de reizigers naar de juiste overstap loodsen (i.e. zodat er geen halflege sheruts wegrijden). We komen heelhuids aan (uitzicht op de zee, vanuit de sherut), stappen op goed geluk ergens in Haifa uit en volgen een dropping naar ons Hostel. Dit blijkt leuk schoon en netjes, zodat we na een welkom in Haifa-voor-toeristen uitleg en een blik op de slaapzaal weer vrolijk de zon instappen (kliekjeslunch op de binnenplaats van het Hostel) om de Berg Carmel te beklimmen (vertaald: Gods wijngaard, maar vooral bekend als de berg waar Elia het met Baälpriesters aan de stok kreeg). Onderweg naar boven kwamen we langs de Grot van Elia, die helaas al dicht was (sjabbat). Een kleine teleurstelling in de kloosterkerk bovenop de berg waar kinderen al jengelend de stilte verdreven. Gelukkig was er ook een cafeetje voor een acceptabele kop cappuccino/ijskoffie. Met het kabelbaantje naar beneden, dit keer met een huilende baby - we hebben wat afgelachen. Uitzicht (zee+stad) erg mooi en die zee hebben we vervolgens na een hoop rondgewandel betreden. (ijsje). 's Avonds hebben we onszelf getrakteerd op een uitgelezen dinertje voor twee in een van de vele restaurantjes in de Germaanse Kolonie. Wijntje erbij en blij toen we 's avonds na een lange dag konden douchen+slapen.
* Rosh Hashana, laatste dag: opstaan en naar buiten (ontbijt was schreeuwend duur voor het treurige geheel dat bij het hostel geserveerd werd) om de beroemde (Haifa-trekpleister) Bahai Gardens te beklimmen. Bovenop de berg begon de rondleiding in het Engels. Warm, dorst en de laatste trappen omhoog met de sherut gedaan, waren we vooral blij dat Mariska nog een flesje water bij een Ola-busje had gevonden, want we waren uitgedroogd. Rondleiding was leuk, erg mooie symmetrisch aangelegde tuinen; grotendeels bijgehouden door vrijwilligers van over de hele wereld (van het Bahai-geloof dus). Op weg naar beneden een fles frisdrank en een zakje chips achterover (hoera een winkeltje dat ondanks de sjabbat open was) en beneden op het strand, vooruit, een frietje+hotdog. Gezwommen. Water, zout en golven - de zee was heerlijk en we keken uit in de richting van Nederland (we hebben nog staan zwaaien). Minder golfslag dan gister en dus de rest van de middag op strand gerelaxed. 's Avonds in een strandpaviljoen gegeten: vijf (pita)broden en twee (St.Pieters)vissen uit het meer van Galilea, een ontledingsoperatie met graatjes. Wel erg lekker en dus uiteindelijk voldaan weer in de trein naar Rehovot. (Ik was in de ze op een stukje rots gaan staan, dus ik hinkte een beetje).

Jom Kippur was de volgende bijzondere dag. In tegenstelling tot Rosh Hashana is Jom Kippur geen feest, (vooral niet voor wie zich de Jom Kippur-oorlog herinnert) En qua sfeer eerder vergelijkbaar met onze Dodenherdenking - twee minuten stilte, maar dan (vooral voor de religieuze joden) de hele Sjabbat. Dat wil zeggen op Jom Kippur wordt geen elektriciteit gebruikt, geen gas gebruikt, en geen auto gereden. De straten in Israël zijn dan wat het verkeer betreft uitgestorven, op de vele kinderen na die met de fiets de nu veilige (snel)weg op gaan. Wijzelf zijn thuis gebleven. Uitslapen, stress losweken, tijd om te koken en hier en daar wat huistaken.

Ik sta er niet zo bij stil, maar mijn stage is inmiddels al over de helft (voor Mariska over 1/3). Voor ik het weet sta ik weer in Nederland... Zolang ik nog hier in Israel ben, gaan we ons in ieder geval goed vermaken tijdens de weekenden met het land rondreizen, hebreeuwse les, klimmen en souvernirtjes kijken.

Groetjes en tot de volgende blog!


Gerben & Mariska